Havai köklendirme nedir ?
Air Layering, Türkçe adıyla “Havai Köklendirme” veya “hava daldırma” adlandırılan, bitki üretimi için az bilinen bir tekniktir. Bu yöntemde, bir dal üzerinde açılan küçük bir yaranın etrafı, nemli toprak veya sphagnum yosunu ile tamamen kapatılır. Mevcut nemi muhafaza etmek için hava geçirgenliği olmayan yada çok az olan bir malzeme ile iyice sarılır. Yeterli kök oluşumu gözlendikten sonra bu katman dikkatlice açılır ve köklenmiş yeni bitki ana bitkiden ayrılır. Bu yöntem genellikle meyve ağaçları, süs bitkileri ve odunsu çalılar gibi bitkilerin üretilmesinde kullanılır.
Havai köklendirme metodunun avantajları nelerdir ?
Hava köklendirme, diğer üretim yöntemlerine göre birçok avantaja sahiptir. Bitki, yeni kökler gelişirken kendi kök sistemini koruyarak daha sağlam ve olgun bir bitki oluşturabilir. Aynı zamanda, çelikten köklendirmesi zor olan bitkilerin üretilmesinde ve tohum vermeyen bitkilerin üretilmesinde de güvenilir bir yöntemdir.
Bu blog yazısında, Havai köklendirme işlemini detaylı olarak ele alacak ve kendiniz denemeniz için adım adım talimatlar sunacağız. Ayrıca, Havai köklendirme için en iyi bitkileri, başarılı üretim için ipuçlarını ve yeni bitkilerinizin kökleri geliştikten sonra nasıl bakım yapılacağını da tartışacağız.
Eğer deneyimli bir bahçıvan ya da yeni başlıyorsanız, Hava köklendirme, bitki koleksiyonunuzu genişletmenize ve favori bitkilerinizden yeni bitkiler oluşturmanıza yardımcı olabilecek bir tekniktir. Bu nedenle, Havai köklendirme hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız, okumaya devam edin!
Havai köklendirme için gerekli malzeme ve ekipmanlar
Hava köklendirme (Hava daldırma), anaç bitkinin birebir klonunu üretmek için en garanti yöntemdir. Bu yöntem ile köklendirilen yeni bitki hem genotip hem de fenotip olarak anaç bitkinin tüm özelliklerini taşımaktadır. Bu yöntemi uygulamak için aşağıdaki ekipmanlara ihtiyacınız olacaktır:
Kesici aletler
Hava köklendirme yapmak için keskin bir bıçak ve / veya bahçe makası kullanmanız gerekiyor. Genellikle aşı bıçağı ile bitkinin kabuk kısmı yüzük şeklinde çıkartılır. Kabuk altından çıkan odunsu kısmın üzeri iyice temizlenir ki iletim demetlerinin bağı iyice koparılsın. Köklenme sonrası oluşan yeni bitkinin anaç bitkiden ayrılması için, bahçe makası veya ince dişli testere kullanılır.
Köklendirici ortam
Hava köklendirme (hava daldırma) için en fazla kullanılan köklendirme ortamı, nemli toprak veya sphagnum yosunudur. Nemli toprak yani bahçe toprağının ıslatılmış hali, amatör üreticilerin en çok kullandığı köklendirme ortamıdır. Biraz daha bilinçli yada profösyonel üretim yapanlar sphagnum yosunu, torf-perlit karışımı veya cocopeat kulanıyor. Bu ortamlar, köklerin gelişmesine yardımcı olmak için bitkinin kesilen kısmının etrafına sarılacaktır.
Naylon poşet veya ambalaj malzemesi
Hava köklendirme (hava daldırma) işlemi tamamlandıktan sonra, kesilen dal kısmı ve köklendirme ortamı naylon poşet, sera streç veya kaplama malzemesi ile kaplanarak nemin korunması sağlanır. Havai köklendirme özel üretilen kiltli kutular da piyasada satılmaktadır. Bu kaplama, köklerin daha hızlı gelişmesine yardımcı olur.
Tel / Destek
Havai köklendirme (hava daldırma) işlemi sırasında, bitkinin kesilen kısmının al kıdmına bir tel veya destek sarılması gerekir. Bu tel veya destek , köklendirme ortamının yerinde sabit kalmasını sağlar. Aksi takdirde köklendirme ortamının yer çekimi ile aşağıya kayması mümkündür.
İlaçlı bant yada köklendirme hormonu
Havai köklendirme (hava daldırma) işlemi tamamlandıktan sonra, kesilen kısım ve köklendirme ortamı bant ile sıkıca sarılır. Bu, bitkinin nemini korumaya yardımcı olur ve köklerin daha hızlı gelişmesini sağlayacak hormon ve besin maddeleri içerir. Ülkemizde bu bantların henüz satışı yok. Bunun yerine toz halde satılan köklendirme hormanu kullanılabilir. En çok kullanılan köklendirne hormonu IBA ve NAA içerikli olanlardır. Kesilen yüzeye sürülerek veya köklendirme ortamına karıştırılarak kullanılabilir.
Yukarıdaki ekipmanlar, Havai köklendirme (hava daldırma)işlemi için gerekli olan temel araçlardır. Ancak, bitkinin türüne ve boyutuna göre, bazı ek ekipmanlar da gerekebilir. Bunun dışında plastik su şişeleri, bidonlar, pet pardaklar, kilitli poşetler vb. kullanan bir çok üretici youtube kanalında başarılı paylaşımlarda göstermektedir.
Havai köklendirme nasıl yapılır
Havai köklendirme işlemi, bitkinin türüne, boyutuna ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişebilir. Ancak, aşağıdaki adımlar, Havai köklendirme işlemi için genel olarak takip edilmesi gereken adımlardır. İşlemi adım adım anlatmak gerekirse:
- İlk adım olarak, Havai köklendirme yapmak istediğiniz bitkiyi seçin. Bitki, yılın erken dönemlerinde uyanırken, köklerin daha hızlı gelişmesini için uygundur. Seçtiğiniz dalın sağlıklı ve uygun kalınlıkta olduğundan emin olun.
- Dalın alt kısmına, birkaç santimetre yukarıdan keskin bir bıçakla yatay bir kesik atın. Kesik yaklaşık olarak 1.5-2.5 cm olmalıdır ve dalın çevresinin tamamını kesmeniz gerekir. Kesiğin bitiminde aktif bir göz olduğundan emin olun.
- Kesik kısmın etrafına sphagnum yosunu veya nemli toprak sarın. Yosun veya toprağı, kesik kısmın tamamını kaplayacak şekilde sarın. Bu sayede köklerin gelişmesi için nemli bir ortam sağlamış olursunuz.
- Daha sonra, sphagnum yosunu veya nemli toprağı, köklendirmek istediğiniz dalın etrafına bir tel sarmak suretiyle sabitleyin. Tel, toprağın ve yosunun yerinde sabit kalmasını sağlayacaktır.
- Köklendirme ortamının etrafını naylon poşet veya benzeri bir malzeme ile sarın. Böylece nemin korunmasını sağlamış olursunuz.
- Son olarak, ilaçlı bant kullanarak poşetin kenarlarını kapatın. Bant, köklerin daha hızlı gelişmesine yardımcı olacak ve bitkiyi nemli bir ortamda tutacaktır. İlaçlı bant bulmak zor olabilir. Bunun yerine yanmış hayvan gübresi de kullanabilirsiniz.
- Köklenme tamamlandıktan sonra, bitkiyi yavaşça dalından kesin ve yeni köklü bitkiyi ayrı bir saksıya veya bahçenize dikin.
Havai köklendirme hangi ağaçlara yapılır
Havai köklendirme, birçok bitki türü için uygundur ve başarılı bir şekilde kullanılabilir. Ancak bazı bitki türleri, Havai köklendirme işlemine daha uygun olabilir. İşte Havai köklendirme işlemi için uygun olan bitki türlerinden bazıları:
- Kamelya
- Kızılcık
- Çınar ağacı
- Dut
- Zeytin
- Japon akçaağacı
- Manolya
- Asma
- Akasya
- Şeftali ağacı
Yukarıdaki bitki türleri, Hava köklendirme işlemi için uygun olan yaygın bitki türlerinden bazılarıdır. Ancak, diğer bitki türleri de Havai köklendirme ile üretilebilir. Hava köklendirme, bitki üretiminde etkili bir yöntem olmasına rağmen, bitki türüne, mevsime ve iklim koşullarına bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, Hava köklendirme işlemi yapmadan önce bitkinin özelliklerini araştırmak önemlidir.
Havai köklendirme ne zaman yapılır
Havai köklendirme (hava daldırma), bitkinin büyüme ve gelişme dönemine bağlı olarak farklı zamanlarda yapılabilir. Ancak genellikle, Havai köklendirme işlemi bitkinin büyüme sezonunun başlangıcında yapılır. Bu genellikle ilkbahar veya erken yaz aylarıdır. Bitkinin uyanma döneminde olduğu zamanda, kökler daha hızlı büyür ve Hava köklendirme işlemi daha başarılı olur.
Hava köklendirme (hava daldırma) işlemi aynı zamanda bitkinin aktif büyüme döneminde de yapılabilir. Bu, bitkinin yılın herhangi bir zamanında Havai köklendirme işlemine tabi tutulabileceği anlamına gelir. Ancak mevsimsel koşulların yanı sıra, bitkinin türüne ve büyüklüğüne bağlı olarak da farklılık gösterebilir.
Özetle, Hava köklendirme işlemi, bitkinin uyanma dönemi olan ilkbahar veya erken yaz aylarında yapılması tercih edilir. Ancak, bitkinin büyüme döneminde de yapılabilir, ancak bitkinin özelliklerine ve çevresel koşullara bağlı olarak değişkenlik gösterir.
Kaynak: https://aggie-horticulture.tamu.edu/earthkind/landscape/air-layering/
Yoruma kapalı.