Mor salkım çiçeği, baklagiller (Fabaceae) ailesine dahil bir çiçekli bitki cinsidir. Latincesi Wisteria olan bu çiçek, Asya orijinlidir ve özellikle Japonya ve Çin’de yaygın olarak bulunurlar. Salkım şeklinde çiçekleri ve sarmaşık benzeri büyüme özellikleriyle bilinirler. Mor salkım çiçek açan, asma gövdeli çok yıllık bir sarmaşık türüdür.
Mor salkım çiçeği’nin en bilinen türleri Japon mor salkımı (Wisteria floribunda) ve Çin mor salkımı (Wisteria sinensis) olarak bilinir. Bu türler, genelde bahçelerde ve parklarda süs bitkisi olarak yetiştirilir. En belirgin özelliği salkım şeklindeki çiçekleridir. Mor salkım çiçekleri mavi, mor, pembe veya beyaz renkte açar ve ilkbahar veya yaz aylarında açarlar. Çiçeklerin yoğun kokusu ve etkileyici görüntüleri nedeniyle peyzaj projelerinde tercih edilirler.
Mor salkım çiçekleri, drenajı yüksek topraklarda ve güneşli bölgelerde sağlıklı gelişim gösterir. Sarılıcı – tırmanıcı özellikleri nedeniyle, çitler, pergolalar, duvarlar ve ağaçlar gibi destekleyici yapıları sarmak için kullanılırlar. Büyüme sürecinde iyi bir bakım gerektirirler ve zaman zaman budanmaları önerilir.
Hatta, Mor salkım sarmaşığı bazen istilacı bir tür olarak kabul edilir. Hızlı büyümeleri ve çevredeki bitkileri boğmaları nedeniyle kontrolsüz bir şekilde yayılabilirler. Bu nedenle, uygun koşullarda yetiştirildiklerinde dikkatli olunmalı ve düzenli olarak budanmalıdır.
Genel olarak, çiçeklerinin göz alıcı güzellikleri ve zarif sarmaşık şeklinde büyümesi nedeniyle peyzaj düzenlemelerinde popüler bir tercih haline gelmiştir.
Mor salkım çiçeği bakımı
Mor salkım çiçeği bakımının doğru yapılması, sağlıklı büyüme, çiçeklenme ve estetik görünümünü koruması için önemlidir. İşte Mor salkım çiçeği bakımı için bazı önemli ipuçları:
Yer seçimi ve Işık
Mor salkım çiçeği, tam güneş ışığı alan bir konumda yetişmeyi tercih eder. En iyi çiçeklenmeyi elde etmek için günde en az 6-8 saat direkt güneş ışığı alması önemlidir. Ayrıca, iyi drene edilmiş bir toprakta yetiştirilmelidir.
Sulama
Mor salkım bitkisi sulama ihtiyacı olan bir bitkidir. Toprağın nemli kalmasını sağlamak için düzenli olarak sulanmalıdır, ancak su birikimine izin verilmemelidir. Özellikle kurak dönemlerde daha sık sulama yapılması gerekebilir.
Gübreleme
Mor salkım çiçeği, iyi beslenmeye ihtiyaç duyar. İlkbahar ve yaz aylarında, bitkinin büyüme döneminde, azot açısından zengin bir gübre kullanarak beslemek faydalı olabilir. Organik gübreler tercih edilebilir.
Destek ve Budama
Mor salkım, sarmaşık bir bitki olduğu için destek yapısına tırmanması gereklidir. Siz de çitler, pergolalar, duvarlar veya ağaçlar gibi uygun bir destek yapısı sağlamalısınız. Ayrıca, düzenli budama yapmak önemlidir. Kışın veya bitkinin dinlenme döneminde aşırı budama yapmak, çiçeklenmeyi etkileyebilir. Dalları yönlendirmek ve gerektiğinde gereksiz sürgünleri kesmek için düzenli budama yapılmalıdır.
Zararlılar ve Hastalıklar
Mor salkım bitkisi bazı zararlılara ve hastalıklara karşı hassas olabilir. Özellikle yaprak bitleri, örümcek akarı ve Wisteria sineği gibi zararlılarla mücadele etmek önemlidir. Bitkide oluşan hastalık belirtileri (sarı yapraklar, lekeler vb.) gözlemlenirse, uygun tedavi yöntemlerini kullanmak gerekebilir.
Mor Salkım Çeşitleri
Mor salkım çeşitleri, çiçeklerinin renkleri, büyüme şekilleri ve yetişme bölgelerine göre çeşitlilik gösterebilir. İşte yaygın olarak bilinen bazı Mor salkım çeşitleri:
Japon mor salkımı ( Mor salkım ağacı )
Wisteria floribunda, Japon mor salkımı olarak da bilinen bir bitki türüdür. Japonya kökenli olan bu tür, dünya genelinde süs bitkisi olarak üretimi her geçen gün artmaktadır. Mor salkım ağacı, büyük, salkım şeklinde çiçekleriyle tanınır ve bahçelerde, parklarda ve peyzaj düzenlemelerinde estetik bir etki yaratmak için kullanılır.
Mor salkım ağacı, genellikle 9 ila 15 metre yüksekliğe kadar büyüyebilen bir ağaç şeklinde gelişir. Gövde ve dalları sarmaşık şeklindedir, dolayısıyla bir metal veya ahşaptan yapılmış destek yapısı üzerine tırmanarak büyür. Ana gövde bu destek yapısına sardırılarak ağaç görünümü kazandırılır. Uzun yıllar sonra gövde yeterli kalınlığa ulaşır ve desteğe ihtiyaç duymadan bir ağaç gibi ayakta durabilir. Yaprakları bileşik yapraklardır ve genellikle yeşil renklidir. İlkbahar veya yaz aylarında, uzun salkımlarda büyük ve göz alıcı çiçekler açarlar. Çiçekler genellikle mavi, mor, pembe veya beyaz renkte olabilir ve hoş bir koku yayabilirler. “Wisteria Floribunda Black Dragon” ise diğer mor salkımlardan farklı olarak katmerli çiçek açmaktadır.
Mor salkım ağacı, iyi drene edilmiş topraklarda ve güneşli bölgelerde yetişmeyi tercih eder. Genellikle serin iklimlerde daha iyi gelişir ve soğuk kış koşullarına dayanıklıdır. Büyüme sürecinde düzenli sulama, uygun budama ve destek yapılarına tırmanması için yardım gerektirebilir.
Çin mor salkımı
Çin mor salkımı, büyük, salkım şeklinde çiçekleri ve sarmaşık şeklinde büyüme özelliği ile tanınır. Çiçekler genellikle mavi veya mor renkte olup ilkbahar veya yaz aylarında açarlar. Koku yaymazlar, ancak göz alıcı görüntüleriyle dikkat çekerler. Bu tür, bahçelerde, parklarda ve peyzaj düzenlemelerinde süs bitkisi olarak sıklıkla tercih edilir.
Wisteria sinensis, genellikle Wisteria floribunda ile karıştırılan bir türdür, ancak bazı farklılıkları vardır. Çin mor salkımının çiçek salkımları Wisteria floribunda’ya göre daha uzun olabilir ve yaprakları daha küçüktür. Ayrıca, Çin mor salkımı genellikle daha hızlı büyür ve daha yoğun bir şekilde sarmaşık yapısını sergiler.
Çin mor salkımı, iyi drene edilmiş topraklarda ve güneşli bölgelerde yetişmeyi tercih eder. Sarmaşık yada asma türleri benzeri bir gelişim gösterir. Destek yapılarına tırmanarak büyür ve düzenli budama gerektirebilir. Dikkatli bakım ve kontrol edilen büyüme ile istenilen şekli koruyabilir ve etkileyici çiçeklerini sergileyebilir.
Özetlemek gerekirse, Wisteria sinensis, büyük, mavi veya mor çiçekleri ve sarmaşık büyümesiyle bilinen bir bitki türüdür. Türkçede “Çin mor salkımı” olarak adlandırılır. Bahçelerde, parklarda ve peyzaj düzenlemelerinde dekoratif amaçlarla kullanılır.
Diğer Çeşitler
Wisteria frutescens (Amerikan mor salkımı): Bu çeşit, Amerika Birleşik Devletleri’ne özgüdür. Pembe veya lavanta renkli çiçekleri vardır. Diğer mor salkım türlerine kıyasla daha küçük ve daha gevşek bir büyüme yapısına sahiptir.
Wisteria brachybotrys (Silky Wisteria): Bu çeşit, Japonya’ya özgüdür. Koyu mor veya mor renkte çiçekleri vardır ve güzel bir kokuya sahiptir. Salkım şeklinde düşen çiçekleri ve hafifçe tırtıklı yapraklarıyla dikkat çeker.
Wisteria macrostachya (Kentucky Wisteria): Bu çeşit, Amerika Birleşik Devletleri’nde yaygın olarak bulunur. Mavi veya mor renkte çiçeklere sahiptir ve salkım şeklinde büyür. Diğer Wisteria türlerine göre daha soğuğa dayanıklıdır.
Mor salkım çiçeği nasıl çoğaltılır
Mor salkım çiçeğini çoğaltmak için tohum, çelik, daldırma, havai köklendirme ve kökten ayırma yöntemler uygundur. Fakat ticari işletmeler bu yöntemlerin sadece birkaçını kullanır. İşte Mor salkım için yaygın olarak kullanılan üç çoğaltma yöntemi:
- Tohumla Çoğaltma: Mor salkımın tohumlarını kullanarak çoğaltma yapabilirsiniz. Bunun için olgunlaşmış tohumları hasat ederek iyice temizleyin ve ardından nemli bir bez veya peçete içinde 24 saat kadar ıslatın. Tohumları ardından nemli bir toprak karışımına ekerek hafifçe bastırın. Daha sonra tohumları kaplayacak şekilde ince bir toprak tabakası ekleyin. Kapları veya saksıları nemli tutarak, ılık bir ortamda (20-25°C) tohumların çimlenmesini bekleyin. Tohumdan çoğaltma yöntemi daha uzun bir süreç gerektirebilir ve bitkinin özelliklerinin tam olarak korunmasını garanti etmez.
mor salkım çoğaltma - Tepe çelikleri ile çoğaltma: Mor salkım çiçeğini tepe çelikleriyle çoğaltmak da mümkündür. Bu yöntemde, ilkbaharda bitkinin genç sürgünlerinden sağlıklı yapraklı çelikler kesilir. Yaklaşık 10-15 cm uzunluğunda olan çeliklerin alt yaprakları çıkarılır ve sapların dip kısımları bir köklendirme hormonu içine daldırılır. Ardından çelikler bir toprak karışımına veya çoğaltma ortamına yerleştirilir ve nemli tutulur. Yaklaşık 6-8 hafta içinde köklenme gerçekleşir ve yeni bitkiler oluşur.
- Gövde Çelikleri ile Çoğaltma: Mor salkım çiçeği gövde çelikleriyle de çoğaltılabilir. Kışın, bitkinin uykuda olduğu dönemde, yaklaşık 30-45 cm uzunluğunda ve yaklaşık 1 cm kalınlığında gövde çelikleri kesilir. Çeliklerin bir ucundaki odunlu kısmı belirlemek önemlidir. Çelikler köklendirme hormonu içine daldırılır ve nemli bir toprak karışımına veya çoğaltma ortamına yerleştirilir. Gövde çeliklerinin köklenmesi genellikle daha uzun sürebilir ve başarı oranı daha düşük olabilir.
Yukarıda belirtilen yöntemlerden herhangi biriyle Mor salkım çiçeğini çoğaltabilirsiniz. Her yöntemin kendine özgü avantajları ve zorlukları olabilir. Çoğaltma işlemini gerçekleştirmeden önce uygun sterilizasyon ve iyi bir bakım sağlamak önemlidir.
Yoruma kapalı.