Tesbih Ağacı Bakımı ve Özellikleri

Tesbih ağacı, anavatanı Güney ve Güneydoğu Asya olan bir ağaç türüdür. Bu ağaç türü, özellikle Hindistan, Sri Lanka, Bangladeş ve Malezya gibi bölgelerde doğal olarak bulunur. Özellikle Kuzey Amerika’da ve bazı diğer bölgelerde de yaygın olarak bulunur, ancak bu bölgelerde doğal bir tür olarak kabul edilmez.

Tesbih ağacı özellikleri

Tesbih ağacı, genel olarak yeşil yaprakları ve renkli çiçekleri ile dikkat çeken bir ağaç türüdür. Genel özelliklerine bakacak olursak;

• 4.5 ila 13.5 metre yüksekliğe ulaşabilen büyük bir ağaçtır.
• Yaprakları büyük, tüysü ve oval şekildedir. Yaprakların rengi yeşil olup kış aylarında yapraklarını döker.
• Yaz aylarında çiçekler açar. Çiçekler genellikle mor, menekşe veya pembemsi beyaz renklidir ve hoş bir kokuya sahiptir.
• Ağacın meyveleri sarı kahverengi tonlarında olup, yaprak dökümünden sonra ağaç üzerinde kalarak dekoratif bir görüntü oluşturur.
• Ağacın kabuğu genellikle gri veya gri-kahverengi renkte ve kabuğun döküldüğü büyük parçalar halinde olabilir.
• Ağacın meyve, yaprakları ve diğer kısımları insanlar için zehirli olabilir ve bu nedenle dikkatle ele alınmalıdır.

Tıbbi amaçla kullanılan neem yağı üretimde kullanılır. Fakat bir uzman yardımı almadan kullanımı tavsiye edilmez.

Tesbih ağacı bakımı

Tesbih ağacı bakımı için, güneşli bir konumda iyi drene edilmiş toprak tercih edilmeli, genç ağaçlar düzenli sulanmalı ve budanmalıdır. Toksik özelliklerine dikkat edilmeli, çocuklar ve evcil hayvanlar bu ağaca yaklaştırılmamalıdır.

1. Işık ve Toprak: Bu bitki, güneşli bölgelerde iyi gelişir ve iyi drene edilmiş topraklarda yetişir.
2. Sulama: Genç ağaçlar düzenli sulama gerektirebilir, ancak olgun ağaçlar daha kuraklığa dayanıklıdır. Sulamayı toprak nemine göre ayarlamak önemlidir.
3. Gübreleme: Bahar veya yaz aylarında dengeli bir bahçe gübresi ile beslemek ağacın sağlığı için faydalı olabilir.
4. Budama: Ağacın dallarını şekillendirmek ve sağlığını sürdürmek için düzenli budama yapılmalıdır.

Tesbih ağacı üretimi

Tesbih ağacı tohumla kolayca çoğaltılabilir, tohumla çoğaltmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

1. Tohum Toplama:
   • Olgun bitki meyvelerini ağaçtan toplayın.
   • Tohumları çıkarmadan önce meyveleri yıkayın ve kurumaları için bir süre havada bırakın.
2. Tohum Hazırlığı:
   • Kuruyan meyveleri açarak içlerindeki tohumları çıkarın. Tohumlar genellikle sarı veya kahverengi renkte olacaktır.
   • Tohumları temizlemek için su ile yıkayın ve fazla etrafındaki malzemelerden arındırın.
3. Toprak Hazırlığı:
   • İyi drenajlı bir toprak karışımı hazırlayın. Bu karışımın bahçe toprağı, kum ve organik madde içermesi idealdir.
4. Tohum Ekimi:
   • Tohumları toprak karışımına ekmek için birkaç santim derinlikte çukurlar açın. Tohumları çukurlara yerleştirin ve üzerini hafifçe toprakla örtün.
   • Tohumları yaklaşık 3 ila 5 cm aralıklarla dikin. Bu aralıkta büyümeleri için yeterli boşluk bırakın.
5. Sulama:
   • Tohumları ektikten sonra toprağı hafifçe sulayın. Toprağın nemli kalmasını sağlayın, ancak su birikintisi oluşturmamaya dikkat edin.
6. Çimlenme:
   • Tohumların çimlenmesi için sıcak ve güneşli bir konum sağlayın. Genellikle çimlenme birkaç hafta ila birkaç ay sürebilir, bu nedenle sabırlı olun.
7. Fidelerin Bakımı:
   • Tohumlardan çıkan fideler 2-3 yapraklı aşamaya geldiğinde, sağlıklı fideleri ayrı saksılara veya bahçeye aktarabilirsiniz.
8. Daha Fazla Bakım:
   • Genç fideleri düzenli sulayın ve gelişmelerini izleyin. Fideler büyüdükçe daha fazla güneş ışığına ihtiyaç duyarlar.

Tohumdan yetiştirme, bitkiyi çoğaltmanın etkili bir yoludur, ancak çimlenme süreci bazen değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle, birden fazla tohum ekmek ve daha fazla fidenin gelişmesini beklemek doğru bir yaklaşım olabilir.

Tesbih ağacından neem yağı yapımı

Neem yağı, tesbih ağacının tohumlarından veya yapraklarından elde edilebilir. İşte evde neem yağı yapmak için temel adımlar:

Malzemeler:

• Tesbih ağacı tohumları veya yaprakları
• Soğuk pres veya sıcak su
• Temiz bir kavanoz veya cam şişe
• Süzgeç veya tülbent

Adımlar:

1. Tesbih ağacı veya Yaprakları Seçme: Neem yağı yapmak için bitkinin tohumları veya yaprakları kullanabilirsiniz. Her ikisi de farklı yöntemlerle işlenir. Tohumlar daha yaygın olarak kullanılır.
2. Malzemelerin Hazırlanması:
   • Tohumlar: Tohumları toplayın ve dış kabuklarından ayırın. Tohumlarının içine ulaşmak için bir çekiç veya tokmak kullanabilirsiniz.
   • Yapraklar: Taze veya kurutulmuş bitki yaprakları kullanabilirsiniz.
3. Tohumlar İçin Soğuk Pres Yöntemi:
   • Hazırlanan Tesbih ağacı tohumlarını bir kavanoza koyun.
   • Soğuk suyu ekleyin ve tohumların tamamen kaplanmasını sağlayın.
   • Kavanozu sıkıca kapatın ve karışımı 1-2 hafta boyunca güneş ışığında bekletin, arada bir çalkalayın.
   • Bu süre sonunda, karışımı süzgeç veya tülbent kullanarak süzün. Sıvı kısmı ayrı bir kaba alın. Bu sıvı, neem yağıdır.
4. Yapraklar İçin Sıcak Su Yöntemi:
   • Tesbih ağacı yapraklarını ince bir öğütücüde veya rondoda ezin ve toz haline getirin.
   • Yaprak tozunu temiz bir cam kaba koyun.
   • Üzerine kaynar su ekleyin ve iyice karıştırın.
   • Karışımı birkaç saat bekletin, daha sonra süzgeç veya tülbent kullanarak süzün. Kalan sıvı neem yağıdır.
5. Yağı Saklama: Elde ettiğiniz neem yağını temiz ve kuru bir cam şişede veya kavanozda saklayın. Şişeyi kapaklı bir şekilde serin ve karanlık bir yerde muhafaza edin.

Notlar:

• Neem yağı, cilt bakımı, saç bakımı, bitki koruma ve böcek kontrolü gibi birçok amaç için kullanılabilir.
• Neem yağı, saf ve kullanıma uygun bir formda satın alınabileceği gibi, evde yapmak da mümkündür. Ancak yaparken hijyen ve güvenlik önlemlerine dikkat etmek önemlidir.
• Neem yağı kullanmadan önce cilt testi yapmak, alerjik reaksiyonları önlemek için önemlidir. Ayrıca, neem yağı hamilelik veya bazı sağlık koşullarıyla etkileşime girebileceğinden, kullanmadan önce bir uzmana danışmalısınız.

Tartışma

Bu bitkinin neem ağacı olup olmadığı konusunda tereddüt etmeniz çok normal. Bende bu yazıyı yazarken farklı kaynaklarda faklı isimlerle bu bitkiyi buldum. Ancak görünen o ki, bir çok bitki türünde olduğu gibi tespih ağacı içinde farklı Latince isimler kullanılmış. En son resmi ve güvenilir bir kaynak olarak “Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu” internet sayfasında bulduğum bir belgede “Sinonimi (varsa): Antelaea azadirachta (L.) Adelb., Melia azadirachta L., Melia indica (A.Juss.) Brand., Melia indica Brand. “ ibaresine yer verildiğini gördüm. Linkini de aşağıya bıraktım.

Tespih ağacı